Ik ben Matthijs de Haan en ik heb in Ingen (gemeente Buren) een biologisch melkveebedrijf met 45 koeien die ieder zo’n vijfduizend liter melk leveren. Dat is wel eens anders geweest. Vroeger had ik 75 koeien die ieder tienduizend liter per koe gaven. Toch verdien ik nu meer dan ooit, en was volgens mij de eerste boer met een Tesla.
In 1999 was zijn vaders bedrijf met 75 koeien nog gangbaar, maar wel kunstmestvrij. “Stikstof komt gewoon uit de lucht vallen”, vond hij toen al. En door klaver in te zaaien wordt er nog meer stikstof aangemaakt voor de bodem. Dus stopte hij met jaarlijks 35 ton kunstmest per jaar uit te rijden op zijn 35 hectare land. Dat was een besparing in de portemonnee van €6500,-, dat hij weer gebruikte om meer ruwvoer aan te kopen voor zijn koeien. Want de opbrengst van zijn land ging in eerste instantie wel wat omlaag.
Rondom de eeuwwisseling werd het bedrijf biologisch, maar nog intensiever. “Dat kan niet” riepen collega’s en erfbetreders (bank, voerleverancier etc). Maar het kon prima, want als biologisch boer kreeg ik een betere prijs voor mijn melk, waardoor ik veel biologisch ruwvoer kon aankopen. Zo hield ik 100-120 koeien op 40 hectare. Het biologische krachtvoer was duur – wel €60.000 per jaar – maar mijn koeien leverden ieder 6.000 liter biologische melk, dus ik kwam onder de streep hetzelfde uit.
Toch voelde het nog niet helemaal goed. Toen een klant mij wees op lezingen van Mike Donkers, over Dr. Weston Price en ik het boek ‘Voeding en fysieke degeneratie’ las, besefte ik dat de gezondste melk komt van grasgevoerde koeien. Toen ben ik helemaal gestopt met krachtvoer – een gigantische besparing – en houd ik Guernsey koeien omdat die de beste romige gele melk geven door een hoog carroteen gehalte). Ze leven op een 100% grasdieet met enkel gras, klaver, kruiden, hooi en luzerne en bietenpulp.
Mijn grasland werd gezonder door de toevoeging van Keltisch zeezout, Zechsal magnesium, lava en schelpenzand. Zo kreeg ik mineraalrijk gras en hooi voor de koeien, zodat er in de melk dezelfde hoge gehaltes aan vetoplosbare vitamines zitten als in de Zwitserse vallei van de vorige eeuw. Daarmee werd ik de eerste Nederlandse boer die biologische A2 melk en kaas produceert. A2 melk lijkt qua eiwitsamenstelling meer op geiten- en schapenmelk en wordt gezien als gezonder.
We hebben een boerderijwinkel en ik verdien nu met 55 hectare land, en nog maar 45 koeien die ieder 5.000 liter produceren, meer dan ooit. Hoe minder koeien ik heb, hoe meer ik verdien lijkt het wel!
Waarom Caring Farmers
Voor koeien is het veel gezonder om minder melk te geven. En het is veel goedkoper in de bedrijfsvoering. Toch lees je dat haast nooit in de vakbladen. In vakbladen Veeteelt en Boerderij worden vooral de boeren die 15.000 liter uit een koe halen, eruit gelicht. Daar lees je ook hoe ’35 biggen per zeug per jaar’ wordt neergezet als een topprestatie, terwijl zulke hoge cijfers ook leiden tot hoge sterfte. Ik raad iedereen aan om minder deze bladen te lezen, maar om je eigen weg te volgen. Ik denk bij Caring Farmers een hele groep boeren te hebben gevonden, die precies dat doet of wil gaan doen.
En nu verder?
Boeren zijn jarenlang gehypnotiseerd om steeds hogere productie te halen. Ze kwamen daardoor aan het infuus van de krachtvoer -,kunstmest -,en farmaceutische industrie die hen financieel uitmelkt. Met minder koeien kan je evenveel verdienen, en je houdt bovendien veel tijd over.
Ik hoop dat we ons daar allemaal steeds meer bewust van worden, en dat boeren geholpen gaan worden om de stappen te maken, die ik ook heb gemaakt.
Mijn land is de afgelopen jaren gezonder geworden: door de bodem met rust te laten en minder intensief te beweiden, nam de biodiversiteit toe. Ik hoop in de toekomst nog eens beloond te worden voor de toename aan koolstof en biodiversiteit in mijn bodem. Daar zou de maatschappij best aan mogen meebetalen.
https://ecoboerderij-dehaan.nl/
https://www.rd.nl/vandaag/economie/gezonde-melk-uit-kleine-uiers-1.522305
