Het biologisch-dynamisch melkveebedrijf van Berend en Wilma Steenbergen ligt tegen de Drentse Hondsrug vlakbij het Groningse dorp Onnen. 

“Onze 85 melkkoeien met bijbehorend jongvee gaan zoveel mogelijk de wei in, meestal al vanaf 15 april tot eind november. In de wintermaanden zijn ze in de potstallen. De ligruimte wordt dagelijks ingestrooid met stro. Zo hebben de dieren een heerlijk zacht en ruim ligbed. De potstalmest zorgt voor een levendige, gezonde bodem. Kunstmest en bestrijdingsmiddelen zijn hier taboe. We houden rekening  met de weidevogels door te zorgen voor een variatie in plantengroei met veel bloemen en kruiden. Broedende vogels worden ontzien en op verschillende plaatsen zorgen we voor plas-dras situaties, zodat vogels met kuikens er eten kunnen zoeken. Voor het weidevogelbeheer zijn we lid van het weidevogelnetwerk van de Vogelbescherming.”

De omschakeling 

Berend: “Ik hou wel van een beetje avontuur, uitdaging, dingen doen die anderen niet durven. Ik ben ‘gangbaar’ opgeleid, maar ik kreeg mijn twijfels bij de gangbare methoden met steeds zwaardere machines en mestinjectie. Dat is slecht voor de bodem. Dat moet je niet willen. Dus toen ik het bedrijf in 2007 overnam van mijn vader, ging ik op zoek naar een manier om het anders te doen. Zo kwam ik in 2009 terecht in de biologische hoek en die manier van werken begon ik steeds leuker te vinden. Door de herinrichting van de Onnerpolder kwam er bovendien grond vrij, die we toen nog voor weinig geld konden kopen. Zo konden we met onze extensieve manier van werken toch een redelijke boterham verdienen. Met de bouw van de potstal en overschakeling naar biologisch-dynamisch hebben we een heel gezond bedrijf gerealiseerd. Antibiotica gebruiken we bij hoge uitzondering en de natuur op onze weilanden vaart er wel bij.”

Wilma

In de loop der jaren groeide bij Wilma het verlangen om mee te werken op het bedrijf en vandaar wat voor haar zelf te beginnen: “Ik heb een stuk van onze vroegere koeienstal verbouwd tot de biologisch-dynamische boerderijwinkel ‘Wilma’s Erf’. Mijn eigen plekje, waar ik ook de liefde voor het vroegere boerenleven wil laten zien. Klanten komen vanuit de wijde omgeving voor vers getapte rauwe melk, boter, hangop en vlees uit eigen productie. Daarnaast verkopen we diverse andere biologische (dynamische) producten zoals brood en kaas. De winkel loopt goed. In coronatijd is de omzet gestegen. Misschien dat mensen zich meer bewust zijn geworden van het belang van gezond eten.”

Wilma is aangesloten bij ‘Stichting De Boer op Noord’. Onder het motto ‘met hoofd, hart en handen’ bezoeken basisschoolgroepen met begeleidende ouders agrarische bedrijven. Beleving speelt daarbij een enorm belangrijke rol. Ze krijgen een rondleiding en steken de handen uit de mouwen tijdens de boerderij-educatieles.  

Samenwerking met Land van Ons  

Het kwam Berend goed uit toen burgercoöperatie ‘Land van Ons’ (LVO) in 2021 een pachter zocht voor 25 ha grasland op het nabijgelegen Onneresch. “Het bood ons een mooie kans om meer veevoer van eigen land te oogsten en een stap richting een gemengd bedrijf te zetten. We hebben een deel van het grasland omgezet in akkers voor de teelt van veevoer (triticale), maar ook voor consumptiegewassen als boekweit en huttentut. De uitgangspunten van LVO en van biologisch-dynamisch boeren passen goed bij elkaar. LVO geeft ons goede ondersteuning bij de inrichting van het landschap, bij verkenning van nieuwe teelten en bij de verkoop van geteelde producten.Het biedt mooie kansen om te experimenteren, bijvoorbeeld met de teelt van quinoa.”

“Wat we nodig hebben in de landbouw is een degelijk lange termijn plan, een dikke stip op de horizon. Geen symptoombestrijding zoals onze overheid nu doet, maar langetermijnvisie zoals LVO dat voorstaat.”

Waarom lid van Caring Farmers? 

“De organisatie spreekt ons aan. Iedereen is er welkom: of je groot bent of klein, of je een grote stappen wilt zetten of kleine. Zo kunnen boeren die het anders willen elkaar versterken en inspireren. Het duwt de landbouw in Nederland de goeie kant op.”

De toekomst 

“Het plaatje zoals wij dat nu voor ons zien: Het bedrijf groeit omdat onze zonen Wouter en Folkert deel gaan uitmaken van de maatschap. Om meer monden te voeden, is verdere uitbreiding nodig. We willen niet intensiveren, dus zijn we op zoek naar mogelijkheden om meer grond te pachten.”