Farmers aan 't woord
De omslag naar natuurinclusieve kringlooplandbouw is voor veel boeren een hele puzzel. Sommigen begonnen al jaren geleden en anderen zetten pas net de eerste stappen. Maak hieronder kennis met onze leden.
Biodynamisch natuurinclusief gemengd bedrijf
Halle
Boerderij Ruimzicht is een maximaal gemengd bedrijf: met melkvee, akkerbouw, tuinderij, zorg, boerderijwinkel, marktkraam, zuivelverwerking, varkens, kippen en schapen. Boerderij Ruimzicht wordt gerund door Gerjo Koskamp en Jara van Rooij. Samen met Annet Kranenburg zijn zij vennoten in Boerderij Ruimzicht.
groenteteler en landwinkel
de Heurne
In het Achterhoekse de Heurne runnen vader Gert en zoon Edwin Smit een groentekwekerij. De groente wordt door henzelf bewerkt en op verschillende manieren verkocht waaronder in hun vernieuwde Landwinkel. Stapsgewijs vernieuwen ze hun assortiment en hun manier van werken en dragen daarmee bewust bij aan de voedseltransitie. Hun nieuwste producten zoals de oliepompoenpitten en vuurbonen zijn daar voorbeelden van.
Waarde deskundige natuurlijk kapitaal
Kampen
Wij zijn Harry en Petra Bruins, boeren op ERF-1: een 140 jaar oud familiebedrijf op het Kampereiland in de IJsseldelta. Onlangs is de boerderij uitgebreid met ERF-32: 120 ha pacht, hoofdzakelijk grasland, waar ca. 140 melkkoeien en bijbehorend jongvee grazen. Op ERF-32 wordt efficiënt biologisch geboerd in samenwerking met biologische akkerbouwers in de Noordoostpolder.
Biologische bloembollen kwekerij
St maartensbrug
Wij zijn John en Johanna Huiberts uit het Noord-Hollandse Sint Maartensbrug. Als een van de weinigen telen wij onze bloembollen biologisch. Jarenlang waren wij gangbaar, maar toen John in 2013 een cursus bodembiologie volgende, kwam hij erachter dat het niet goed ging met onze zandgronden. We besloten om het toen anders te doen.
Gemengd Biologisch-dynamisch bedrijf
Den Hoorn
Novalishoeve is een Biodynamisch gemengd bedrijf. Met (melk)vee, varkens, kippen, een akkerbouw en een zorgtak bloeit het hele bedrijf op. "Als boer moet je een observerende houding hebben. Waarom groeit dat plantje daar? Hoe voelt je koe zich? Hoe kan ik het beter doen?"
Tomatenkwekerij Duijvestijntomaten
Pijnacker
Op ons familiebedrijf in Pijnacker telen we momenteel op bijna 25 hectare en produceren we jaarlijks zo'n 17 miljoen kilo tomaten. We gaan voor maximale circulariteit; we zetten in op biologische gewasbescherming door het natuurlijke ecosysteem in de kas te onderhouden (hommels bestuiven de bloemen en we zetten natuurlijke vijanden van plaaginsecten in) en zijn we hard op weg om al onze kringlopen te sluiten.
Beter Leven Melkvee, vleesvarkens en Farm & Country Fair
Aalten
Ik ben Suzanne Ruesink en ik run samen met mijn ouders, zus en een team van medewerkers en vrijwilligers Suzie's Farm in de Achterhoek. We hebben een melkvee- en vleesvarkensboerderij en in ons restaurant vertellen we het verhaal van de boerderij. Mijn doel is om de eerste boer te worden met een groene Michelinster.
Ecologische boerderij met Black Angus zoogkoeien
Lies Terschelling
Wij zijn Cees en Margriet Spanjer. Wij zijn 9e generatie boer in het dorp Lies op Terschelling. Tot 2003 hadden we een melkveebedrijf, maar daarna zijn we overgeschakeld naar een zoogkoeienhouderij. Sinds 1976 hebben wij een biologische/ecologische bedrijfsvoering, alhoewel eigenlijk beter gesteld kan worden dat we gewoon nooit zijn omgeschakeld naar een grootschalig agrarisch bedrijf.
Biologisch dynamisch fruitteelt bedrijf met, kippen, koeien, zorg
Amsterdam
Wij zijn Wil en Lisan Sturkenboom van de Fruittuin van West, een veelzijdig bedrijf. In onze boomgaard in Amsterdam Nieuw-West telen wij een groot aantal verschillende soorten planten, alleen al op onze boomgaard groeien 40 soorten fruit. Daarnaast hebben wij varkens, vleeskoeien, ganzen, een imkerij, leg- en vleeskippen. In onze Earthship hebben wij een tuincafé en een biologische winkel. Hier verkopen wij het hele jaar rond onze en andere biologisch of biodynamische producten. Eveneens bevinden de CSA ‘Pluk! Groenten van West’ en de kaasmakerij ‘Mathilde’s kaas’ zich op ons bedrijf.
Denijemieden.nl
Haskerdijken
Vader en zoon Sjoerd en Douwe Miedema vormen de VOF De Nije Mieden, een biologisch bedrijf met melkvee, vleesvee en akkerbouw gelegen in het Friese veenweidegebied bij Akkrum. De ommezwaai naar biologisch begon met de aankoop van een stuk grond met een beheerpakket. Zo werd een andere inkomstenbron aangeboord. Het pakket kon verzwaard worden: meer mogelijkheden voor weidevogels door hoger waterpeil en ruige mest. Kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen en antibiotica gingen er helemaal uit. Het aantal melkkoeien op de 230 ha werd verminderd van 380 tot 200 stuks. Sinds 2017 heeft het bedrijf een SKAL-certificering.
Biologisch melkveebedrijf natuurboer
Smallebrugge
Natuureiland "De Gouden Boaiem" (De Gouden Bodem) ligt in het waterrijke veenweidegebied in Sudwest Fryslân. Siebe Klaas en Pytsje Bokma pachten dit weidevogelreservaat van 175 hectare van Staasbosbeheer. Veehouderij en natuurbeheer gaan hier hand in hand: "De weidevogels en biodiversiteit zijn hier net zo belangrijk als onze koeien." De familie Bokma werkt met zoveel liefde voor de natuur en voor het vee, dat ze zich graag natuurboer noemen.
Veehouderij, natuur-en scharrelvlees
Kiel-Windeweer
Lotte Rensema en Pieter Heida begonnen zonder grasland en kochten in 2017 een bedrijf met veel stalruimte. Op dat moment wisten ze nog niet of het mogelijk zou zijn om vee te kunnen fokken. Maar, daar kwam verandering in toen ze ineens 16 hectare natuurgebied konden pachten. Inmiddels is dat uitgebreid naar ruim 30 hectare natuur.
Circulaire Varkenshouderij
Vlaardingen
Poldervarken wil dierenwelzijn naar een hoger plan trekken. Sinds de zomer zijn zij 5 sterren varkensboeren van Varkens in Nood.
"Het gaat niet altijd om dat iets rendabel is, maar ook om de liefde voor de dieren. Zo nam ik bijvoorbeeld twee biggetjes in huis, toen deze wat extra zorg nodig hadden. Ik geloof dat je deze extra zorg terugziet aan het einde van de rit. Ik hoop dat de consument met ons werk ook bewuster wordt. Dat men de kiloknallers laat liggen en een écht stukje vlees koopt."
Houders van Schotse Hooglanders en Herefords en verkoop van natuurvlees
Opende
In het Groningse Opende lopen de kuddes oerkoeien van Jelwin Kuipers. De koeien lopen het hele jaar door buiten, worden 100% grasgevoerd en zijn antibioticavrij. Het kalfje mag het hele jaar door bij de moeder blijven. Het vlees is niet alleen duurzaam, maar ook een stuk gezonder. Daarnaast houdt Jelwin zich druk bezig met biodiversiteit.
biologische groente, kruiden en bloementeelt
Rijssen
In het buitengebied van Rijssen-Holten ligt Kruidenhuis de Vlo, een biologische boerderij met een theetuin, een pluktuin en een eigen winkel. De eigenaresse, Francine van Rossem heeft een opleiding gedaan in de kruidengeneeskunde. In 2022 opende ze de Theetuin. Het terras wordt zo duurzaam mogelijk draaiende gehouden. Op zaterdag worden in de boerderijwinkel verschillende biologische en lokale producten verkocht.
Melkveehouderij en ZorgBoerderij
Nieuw-Lekkerland
Ik ben Jasper Meerkerk. Tien jaar geleden ben ik begonnen met dit zuivelproductiebedrijf, een mooie aanvulling op de zorgboerderij van mijn ouders. We hebben nu 65 melkkoeien en we werken zoveel mogelijk natuurinclusief. Op een groot deel van onze weilanden doen we aan intensief weidevogelbeheer: momenteel hebben we drie plas-drasweilanden en vijf kruidenrijke graslanden.
MijnStadstuin - Ecologisch Innovatielab voor Stadslandbouw
Amsterdam
Sem Roefs is directeur van MijnStadstuin. Een collectief van 110 moestuinen die sinds 2015 iedere Amsterdammer de mogelijkheid biedt om op ecologische wijze stadsboer te zijn. In een tuintje van 50 vierkante meter verbouwen stedelingen hun eigen groenten.
Biologisch melkveebedrijf met streekeigen vee en vermarkten van biologische producten onder "Bioweb"
Tytsjerk
Ruim 25 jaar lang hebben Gerben en Carla Engwerda biologische melk geproduceerd op hun boerderij een paar kilometer ten oosten van Leeuwarden. De melk werd door melkfabriek Henri Willig in Heerenveen verwerkt tot biologische Hooidammer kaas. Gerben pleit voor decentralisatie en korte ketens: “Dat is goed voor vee, natuur en milieu en je vergroot de betrokkenheid van je klanten."
Burgerboerderij de Patrijs
Laren
Hoe help je de transitie van gangbare landbouw naar natuurinclusief vooruit? Door het zelf te gaan doen. In 2020 hopen wij, Johannes Regelink en Joanne Malotaux, het gangbare melkveebedrijf van de oom van Johannes in Vorden (Achterhoek) over te nemen. Deze boerderij is al een eeuw in de familie. Honderd jaar geleden nog een klein gemengd bedrijf, nu gangbaar zoals heel veel andere. Boerin Joanne en Boer Johannes hopen hier weer een gemengd bedrijf van te maken.
Biologisch melkveebedrijf met verkoop van rauwmelkse kefir en melktap
Akersloot
Met ons bedrijf zijn wij al jarenlang bezig om stap voor stap steeds duurzamer en natuur- en mensvriendelijker te gaan produceren. Dit begon met het verminderen van kunstmest en het stoppen van soja als voermiddel. In 2015 begonnen wij met omschakelen naar een biologisch bedrijf, nadat wij zagen hoe schadelijk bijvoorbeeld glyfosaat is. Het omschakelen naar een biologisch bedrijf was in de eerste jaren best pittig.
Gemengd bedrijf
Voorthuizen
Als je bezig gaat met de landbouw in de Gelderse Vallei valt op dat het eentonig en grootschalig is en dat een inkomen vergaren moeizaam is vanwege te lage prijzen. Tijd dus om de consument te verbinden met wat hem omringt: boeren en natuur en die twee met elkaar te verbinden. Vanaf het erf van boeren naar de buren met een korte keten en een verantwoorde prijs voor iedereen.
V.O.F. M. & G.C. Verhoef
Brandwijk
In 2016 hebben wij samen het melkveebedrijf van mijn ouders in Randwijk (Zuid-Holland) overgenomen. We zijn direct begonnen met de omschakeling om natuurinclusief en biologisch te boeren. Ons christelijke geloof is de basis waarop wij beslissingen nemen. Dat betekent bijvoorbeeld dat wij kijken naar ‘hoe is iets bedoeld vanuit de schepping?’ Een koe is bedoeld om gras te eten en geeft melk. Een kalfje hoort bij de moeder.
Kleinschalige groenteteelt
Zevenhuizen
Ik ben Tommi Palumbo. Momenteel ben ik samen met mijn vrouw Anne bezig met de overname van de boerderij van mijn ouders. In deze zestiende-eeuwse boerderij ben ik samen met mijn broers opgegroeid.
Aankomende zomer verhuizen we hierheen. Het plan is om eerst een testjaar te draaien, waarbij we groente telen voor zo’n 25 man. We willen via een CSA-structuur (Community Supported Agriculture) zelfoogstabonnementen gaan verkopen. Mensen kunnen dan wekelijks groente komen oogsten. We willen natuurinclusief en regeneratief boeren.
Regeneratief groententeelt
Ooltgensplaat
Mijn naam is Cornelis Mosselman en ik ben akkerbouwer op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee. Akkerbouwer in hart en nieren en erg begaan met ‘het lot’ van de Nederlandse landbouw. Er spelen wereldwijd vele grote problemen, die ik niet kan overzien en oplossen. Maar tegenover mijn Schepper heb ik nu en hier de verantwoordelijkheid om goed te zorgen voor hetgeen mij toevertrouwd is. Begin 2018 heb ik besloten om het roer radicaal om te gooien en op zoek te gaan naar een manier van telen waarbij de bodem en alles daaromheen weer opbloeit.
gemengd bedrijf met schapen
Aalsmeerderbrug
Mijn naam is Paul Bos, ik ben eigenaar van Fortboerderij Dijkzicht in Aalsmeerderbrug, Haarlemmermeer (NH). Ik heb hier twee hoofdactiviteiten: een multifunctioneel landbouwbedrijf met biologische schapenhouderij, en daarnaast een trainingscentrum voor groei & transformatie.
akkerbouwer
Muntendam
“Op weg naar natuurinclusief”, dat is hoe we ons akkerbouwbedrijf ook wel omschrijven. Het is namelijk een ‘gewoon’ gangbaar bedrijf met het traditionele veenkoloniale bouwplan van zetmeelaardappels, granen en wat suikerbieten, maar sinds een jaar of tien zijn we stap voor stap dingen anders en dingen extra gaan doen.
Varkenhouder
Ede
Voor mij staat circulair produceren als onderdeel van het ecosysteem en het verbinden van mensen met voeding centraal. Voor de voerstromen zet ik, waar het kan, reststromen vanuit de omgeving in. Onze varkens leven uitsluitend van restproducten van de groenteboer, kaasmaker, bierbrouwer en bakker uit de buurt.
varkenshouder
eibergen
Bert was tot drie jaar geleden een gangbare, intensieve varkenshouder. Hij stond voor de keuze om een grote investering te doen en op te schalen, maar koos ervoor om te stoppen en een andere baan te zoeken. De varkensmarkt heeft teveel ups en downs en hij zag andere boeren daarmee worstelen en depressief worden. Het besluit gaf ruimte en hij vond een nieuwe baan. Maar vier dagen nadat de varkens weg waren, had hij alweer twee biggen aangeschaft.
akkerbouwers
Engwierum
We vinden dat er nog erg veel te winnen is op het gebied van verduurzaming van de maatschappij in het algemeen en de rol van goede voeding in het bijzonder. We herkennen veel van de visie vanuit Caring Farmers en willen graag bijdragen om de kennis van verduurzaming te verspreiden.
akkerbouwers
Strijen
Wij gaan er van uit dat alles wat leeft een dynamisch geheel vormt met elkaar en dus merkbaar of niet een invloed heeft op elkaar. Optimistisch bekeken zal de mens van de toekomst veel sterker de behoefte voelen zich te voeden met 'diversiteit'. De stap om de aarde te laten geven wat ze te bieden heeft is mogelijk doordat abonnees wekelijks onze groenten afnemen.
Regeneratieve boeren
Malden
Regeneratieve landbouw groeit levende bodem, vangt CO2 af, vermeerdert de biodiversiteit en groeit kwantitatief veel en hoogwaardig voedsel. Onze missie is het faciliteren van leven. Wij willen met Bodemzicht laten zien dat regeneratieve landbouw een serieus alternatief is voor de huidige landbouw; en dat je met landbouw biodiversiteitsverlies en klimaatverandering kunt tegengaan.
Rijsbergen
Mik Wrekenhorst teelt samen met moeder en vriend groenten in een pluktuin van 1,6 hectare voor 45 gezinnen/oogsters. Ze teelt groenten, fruit, kruiden en bloemen van voornamelijk eenjarige groentesoorten in de volle grond en koude kasgroenten zoals tomaten en komkommers. Daarnaast is er wat klein fruit en een kruidentuin.
Sellingen
Heerlijk Westerwolds Land is een akkerbouwperceel van 2,4 hectare omgeven door zo'n 1,6 hectare voedselbos. De voedselbossen die het perceel omringen dragen bij aan deze bodemgezondheid en aan biodiversiteit. Het project gaat niet om 'opbrengst per hectare' maar om 'waarde per hectare': voor de bodem, dieren, consumenten, boeren en de aarde.
Noordwolde
Wij zijn Liesbeth de Jong en Peter van Kampen en in het Groningse Noordwolde verbouwen we op biologische wijze ongeveer 40 soorten groente. Hiervoor hebben we 20 are en een kas tot onze beschikking. Omdat we alles zoveel mogelijk in eigen hand willen houden, doen we ook de verkoop zelf. Dat gebeurt vanuit onze groentekraam aan de weg, in een groente-automaat maar ook via onze online biologische winkel. Elke dag brengen we onze producten in Groningen en Noord-Drenthe bij de mensen thuis.
Best
De Tuin van Best is een stadstuinderij in Best die direct teelt voor zowel de consument als de horeca. Dat doen ze met zorg en respect voor bodem, mens, dier en natuur. De werkwijze is ecologisch om zo een eerlijk, duurzaam en vooral kwalitatief hoogwaardig product af te leveren. Dat houdt in dat De Tuin van Best geen kunstmest gebruikt of chemische gewasbeschermingsmiddelen. De bodem wordt gevoed met groencompost en bokashi. Ook wordt er actief gewerkt om een grote diversiteit aan planten en dieren in de tuin te krijgen voor balans in het tuin-ecosysteem.
Wilp
Eetbaar hout is de naam voor boomstammen die zijn ingeënt met het broed van een bepaalde schimmel. De schimmel produceert een paddenstoel die we kunnen eten. Het is een manier om op een verantwoorde manier om te gaan met natuurlijke hulpbronnen, zonder verspilling en met een lage technologische input. Bij Groene Takken verkopen ze niet alleen deze geënte stukken hout, maar geven ze ook workshops en lezingen hoe je zelf paddenstoelen kan kweken. Als boerderij, bedrijf of gewoon particulier.
Stoutenburg
Het bedrijf van Wim, Thecla en zoon Ron ligt in Stoutenburg, gemeente Leusden. Boerderij tussen de Hagen is een echt familiebedrijf die al verschillende generaties bestaat. In 1997 besloten Wim en Thecla om een biologische bedrijfsvoering toe te passen. Op dat moment molken ze de koeien in een melkstal. Als je vandaag de dag zal langskomen zie je dat de 85 koeien worden gemolken in een melkrobot en lopen er naast koeien, ook kippen en varkens op de boerderij.
Zwolle
Vanuit Stichting Straatboer zijn we aan het ‘boeren op straat’. In de breedste zin van het woord. Zo creëren we op pleinen in de stad openbare eetbare plukplekken, faciliteren we een buurtmoestuin, vergroenen we versteende voortuinen (van woningcorporaties) en realiseren we eetbare plukplekken bij bedrijven op bedrijfsterreinen. Alles met als doel om bewoners en bedrijven te inspireren en enthousiasmeren om met vergroening bezig te gaan en de meerwaarde ervan in te laten zien.
Voorthuizen
Wij zijn Chris en Marjanne Borren, pluimveehouders in Voorthuizen. Sinds 1999 hebben wij biologische legkippen die vrij kunnen rondlopen in een grote uitloop. De uitloop staat vol met bomen, struiken en houtwallen en wordt naast onze kippen ook bewoond door veel andere vogels zoals mussen, vinken, merels, winterkoninkjes, roodborstjes, Vlaamse gaaien en helaas ook door haviken en buizerds die regelmatig een kip vangen.
Herwijnen
Rike heeft een gangbaar melkveebedrijf samen met haar ouders Govert en Ditte. De vaarskalfjes blijven zo’n 3 maanden bij de koe en de stierkalfjes blijven twee weken bij de kudde waarna ze worden verkocht. Dit doen al ongeveer 15 jaar met veel succes. Ik heb me aangesloten bij de Caring Farmers omdat ik graag onze kennis hierover deel met andere boeren, zodat we het samen voor nieuwe boeren makkelijker kunnen maken om ook kalveren bij de koe te gaan houden.
Bilthoven
Boerderij Eyckenstein is een gemengd bedrijf met Jersey vleesvee en akkerbouw in de bossen van landgoed Eyckenstein op de grens van Maartensdijk en Bilthoven. Boer Jacob Beeker houdt hier op een natuurinclusieve manier de stierkalveren van o.a boerderij Remeker, ook Caring Farmer. Op het moment lopen er zo een 120 prachtige Jersey stiertjes rond op het landgoed.
Onnen
Het biologisch-dynamisch melkveebedrijf van Berend en Wilma Steenbergen ligt tegen de Drentse Hondsrug vlakbij het Groningse dorp Onnen.
“Onze 85 melkkoeien met bijbehorend jongvee gaan zoveel mogelijk de wei in, meestal al vanaf 15 april tot eind november. In de wintermaanden zijn ze in de potstallen. De potstalmest zorgt voor een levendige, gezonde bodem. Kunstmest en bestrijdingsmiddelen zijn hier taboe. We houden rekening met de weidevogels door te zorgen voor een variatie in plantengroei met veel bloemen en kruiden."
Steun jij de kringlooplandbouw?
De transitie naar natuurinclusieve kringlooplandbouw doen we samen. Sluit jij je aan? Je aansluiten kan als boer, partner (ketenpartner, NGO, winkel, wetenschapper) en consument.