Maud Aarts, Dagobert Bergmans en Jessica van Bossum wonen sinds juli 2022 met hun kinderen in Glane-Beekhoek, waar ze een agrarisch voedselbos runnen. Maud, Dagobert en Jessica hebben uiteenlopende achtergronden, als stedenbouwkundige, architect, in de ontwikkelingssamenwerking en de milieuwetenschappen. Ze vertellen graag over hun bedrijf:
Vanuit onze verschillende invalshoeken hadden we zorgen over de toekomst van het voedselsysteem. Een jaar of tien geleden kwam Maud op het spoor van voedselbossen. Het leek te mooi om waar te zijn: dat je veel en gezond voedsel kunt produceren, terwijl je de biodiversiteit versterkt, de bodem en waterhuishouding verbetert en de klimaatverandering het hoofd biedt. Hoe meer we ons daarin verdiepten, hoe meer we gegrepen raakten. We besloten zelf de handen uit de mouwen te steken en te onderzoeken of deze vorm van landbouw zich in de praktijk kan bewijzen.
Na twee jaar zoeken vonden we aan de rand van Enschede een geschikte plek: een voormalige melkveehouderij met 25 hectare land, waar we ook met de gezinnen konden wonen. De nabijheid van de stad biedt goede kansen voor de afzet van onze producten en het is fijn voor onze kinderen.
Een levensvatbaar en toekomstbestendig boerenbedrijf
Een voedselbos is een landbouwvorm gebaseerd op meerjarige gewassen: bomen, struiken en vaste planten waar je noten, fruit, bladgroen, bloemen en scheuten uit oogst. Er wordt geen gebruik gemaakt van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Dat krijgen we voor elkaar door gebruik te maken van natuurlijke processen, en die te versterken. De toename van biodiversiteit, zowel boven als onder de grond, is daarbij geen bijeffect, maar de basis van het systeem. Dat zorgt ervoor dat ziekten en plagen geen vat krijgen op je gewassen en je land beter bestand wordt tegen weersextremen. Ons doel is om te laten zien dat de oogst uit het voedselbos een leefbaar inkomen oplevert. Dat is wel iets van de lange adem: de opbrengst zal pas na 5-6 jaar op stoom zijn, en bij de notenbomen pas na 10-15 jaar. Maar daarna neemt de oogst alleen maar toe, met minimale kosten.
Het is geweldig om te zien dat veel mensen uit de omgeving zich aangetrokken voelen tot het voedselbos. Elke vrijdagochtend komt hier een groeiende groep vrijwilligers meewerken. Voor hen is het fijn om samen in de buitenlucht te werken aan iets positiefs. Dat is voor ons heel waardevol en zouden we niet willen missen. Maar het is wel de bedoeling dat het bedrijf na de opstart drijft op betaalde krachten: Alleen dan kun je bewijzen dat het een levensvatbaar en toekomstbestendig boerenbedrijf is.
Waarom Caring Farmers?
Als voedselbosboeren zijn we aan het pionieren. Dat kan best eenzaam zijn. We vinden het belangrijk om in gesprek te zijn met mensen die anders tegen de zaken aankijken dan wij – hoe kom je anders tot een gezamenlijke toekomst? Maar het is ook heel fijn om deel te zijn van een gemeenschap met gelijkgestemden: mensen die onze zorgen over het huidige voedselsysteem delen, en die zelf nieuwe paden inslaan. Dat is inspirerend en bemoedigend. Als lid van Caring Farmers kunnen we onze krachten bundelen en een positieve stem laten horen in het vaak gepolariseerde debat. Er wordt veel over boeren gepraat in de politiek en de media alsof het een unaniem blok is. Maar er zijn veel boeren die op een andere manier kijken naar hoe we in Nederland landbouw bedrijven. Dat is motiverend en we willen onze stem daarbij voegen.
Waar zijn jullie de komende tijd mee bezig?
We hebben tot nu toe zo’n 20.000 bomen en struiken geplant. We zijn nu bezig met de voorbereiding van de aanplant van de volgende percelen. De voedselbos-plantenkwekerij is nog in opbouw. Daar zoeken we nog partners bij. En ook zijn we op zoek naar andere ondernemers in de keten. Boeren doe je nooit alleen, je hebt ook mensen nodig die zich met verwerking en afzet bezighouden. Dat is met een voedselbos een extra uitdaging omdat er wel 80 verschillende – vaak minder bekende – producten van ons land komen.
