De Wet Dieren: een gesprek dat al 28 jaar duurt
De Vernieuwde Wet Dieren/Amendement Vestering zou 1 juli 2024 ingaan. Deze wet zou eindelijk een einde maken aan staarten couperen bij varkens, hoorns weghalen bij koeien om het dier aan te passen aan de stal en andere ingrepen. Het dier mag niet meer worden aangepast aan de stal, maar het stalsysteem wordt aangepast aan het natuurlijke gedrag van het dier.
Concreet: een koe is een kuddedier, een zoogdier en een graasdier, dus het houderijsysteem zou koeien moeten laten zogen en grazen in familiekuddes.
Dat is een hele grote omslag voor boeren en de Wet Dieren is niet een opgave voor boeren alleen, maar voor de hele maatschappij. Maar het levert ook wat op. We lieten een maatschappelijke Kosten en Baten Analyse maken en dan blijkt dat een Dierwaardige Veehouderij leidt tot veel kansen voor boeren, tot meer Brede Welvaart én het is een manier om uit de stikstofcrisis te komen en klimaatdoelen te halen.
Alle reden om voortvarend aan de slag te gaan en onze boeren willen dat met ons koplopersplan. Maar helaas is de politiek weerbarstig en gaat economisch gewin van enkelen steeds weer boven het belang van dier, klimaat en natuur. Ook nu.
De Wet Dieren is best helder, maar helaas koos het (demissionair) kabinet Rutte IV ervoor om de Wet Dieren niet uit te voeren maar te vervangen door Convenant Dierwaardige Veehouderij. Caring Farmers vroeg de overheid om vooral (dier)wetenschappers aan tafel te zetten en niet boeren die een tegengesteld belang hebben. En als er dan toch boeren aan tafel zitten, dan de boeren die al heel dierwaardig werken en nuttige kennis hebben.
Helaas, we werden maar deels gehoord. Caring Farmers nam van oktober 2022 t/m voorjaar 2024 zitting aan de Hoofdtafel samen met CBL, LNV, Dierenbescherming, LTO Nederland, POV (varkens), DZK (melkvee), Avined/PVE (pluimvee) en de kalversector. Het proces wordt – op aanvraag van Caring Farmers – ondersteund door een groep van acht wetenschappers.
Het doel is om tot een plan te komen voor een dierwaardige veehouderij in 2040… inmiddels 44 jaar nadat het ingrepenbesluit inging in 1996. Lees meer op de website van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij. Binnen deze onderhandelingen komt Caring Farmers op voor een goede positie van de koploperboer en een versnelde transitie naar een natuurinclusieve en dierwaardige kringlooplandbouw.
Koplopersplan Dierwaardige Veehouderij
De onderhandelingen startten in oktober 2022. In december 2023 werd duidelijk dat het convenantstraject was mislukt, mede door de val van het kabinet en het stranden van het Landbouwakkoord. De minister kwam met een plan om de wet te vervangen door een ander plan. Het plan van de minister stelt de 6 principes van de RDA van dierwaardigheid centraal, maar biedt allerlei uitwegen. Zo hoeven koeien zelfs in 2040 nog niet te grazen als de boer daar geen ruimte voor heeft. Helaas werd dit plan aangenomen door de Tweede Kamer in maart 2024 en in mei stemt de Eerste Kamer.
Wat is er wél bereikt de afgelopen maanden?
- Alle partijen zijn eens dat de enige toekomstbestendige veehouderij een dierwaardige veehouderij is.
- Een dierwaardige veehouderij kost geen geld, maar levert geld op! Dat blijkt uit een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse die we lieten uitvoeren samen met de Dierenbescherming.
- Kijk hier de presentatie van de MKBA voor LNV.
- De groep wetenschappers maakte van de zienswijze van de Raad van Dieraangelegenheden een vertaling naar de praktijk: we weten dus hoe de veehouderij er in 2040 uit zou moeten zien. Deze vertaling sluit heel erg aan bij Manifest Dierwaardige Veehouderij dat door vele NGO’s en wetenschappers wordt onderschreven.
- Er wordt erkend dat koplopers een belangrijke rol hebben, en dat Caring Farmers en biologische boeren tot de kopgroep behoren. Caring Farmers schreef een Koplopersplan om in 2030 al een deel van de markt dierwaardig te bedienen waarbij we niet alleen kijken naar huisvesting, maar ook naar fokkerij, slacht en transport.
- Lees hier de reflectie op het Koplopersplan door de wetenschapsgroep
- Lees hier de brief van de minister, het verslag van de voorzitter en alle bijlagen waaronder de bijlagen E en G over de laatste wetenschappelijke inzichten voor een dierwaardige veehouderij.
- Lees hier het persbericht over het koplopersplan.
- Lees hier onze Position Paper voor het Rondetafelgesprek met de LNV kamercommissie.
- Lees hier onze zienswijze NPLG waarin we o.a. vragen om dierwaardigheid direct mee te nemen.
- Onze teleurgestelde en boze reactie op de plannen van het kabinet.
- Lees hier de Position Paper van econoom Max van der Sleen voor het debat in de Eerste Kamer op 14 mei 2024.
Elke transitie begint met koplopers die de weg bereiden voor het peloton. Caring Farmers zet zich in voor de koplopers: zij kunnen bij uitstek al de verschillende routes uitvinden naar dierwaardig. Zijn zijn immers uit eigen beweging al op weg gegaan. Als Caring Farmers volgen we de lijn van de wetenschappers om de lat voor dierwaardigheid neer te zetten. Als het aan onze Caring Farmers Code ligt, ligt die lat hoog!
Met dank aan:
Ons werk voor een betere omgang met en regelgeving voor dieren wordt mede mogelijk gemaakt door het Barth Misset Fonds en Fonds Porticus.
