Een goedbedoelende akkerbouwer, die in Groningen – tussen de aardappeltelers – biologische peulvruchten ging verbouwen voor de eiwittransitie, komt van een koude kermis thuis. Zijn bonen zijn afgekeurd voor de menselijke consumptie, door te hoge concentraties van het bestrijdingsmiddel propamocarb. Dat heeft hij niet zelf gespoten, maar komt van de aardappelpercelen om hem heen. Voor de kosten draait de peulvruchtenteler zelf op.
De fungicide (schimmeldoder) die in dit geval werd gevonden, propamocarb, heeft hormoonverstorende eigenschappen[1] en is in Nederland alleen toegestaan in de aardappelteelt. Op aardappels zijn resten van de stof daarom toegestaan, tot een maximum van 0,3 mg/kg.[2] Op peulvruchten, maar ook op andere gewassen als appels, wortels, asperges en tarwe, mag het middel niet worden gebruikt en is de limiet voor resten gesteld op 0,01 mg/kg – de laagste detectiegrens. Op de biologische peulvruchten van de Groningse akkerbouwer werd 0,03 tot 0,06 mg/kg propamocarb gevonden. Gevolg? De hele oogst is afgekeurd voor humane consumptie. Dit leidt tot aanzienlijke verliezen voor de boer en voor de ketenpartijen die klaarstonden om de Nederlandse oogst te verwerken en te vermarkten als vleesvervangers.
Propamocarb blijkt erg driftgevoelig te zijn; het verwaait makkelijk naar naburige akkers, maar ook tuinen van omwonenden of beschermde natuurgebieden. Recent werd in natuurgebied De Peel zelfs een concentratie propamocarb gevonden van 1,4 mg/kg op eikenbladeren.[3] Dat ligt dus ruim boven wat er legaal op aardappels zou mogen zitten.
Biologische teelten worden vaker getest op middelen en zijn extra vaak de pineut door het gedrag van collega boeren. Als er geen oplossing komt, kan dit een behoorlijke hinder zijn van de belangrijke eiwittransitie. Want welke boer wil nog gaan innoveren met bonen, als hij weet dat de kans bestaat dat hij zijn oogst niet kwijt kan? En dat terwijl Nederland op het punt staat om een nieuwe Bean Deal te sluiten.[4] Ook minister Wiersma wil graag meer eiwitteelt in Nederland.
Als Caring Farmers vinden we het zeer oneerlijk dat biologische bonenboeren moeten opdraaien voor de kosten van de pesticiden van hun buren. Namens 400 aangesloten boeren roepen wij de politiek op om:
- De spuitnormen voor (in ieder geval) propamocarb te verlagen, zodat alle boeren in de omgeving ook veilig gewassen kunnen telen en afzetten.
- In debatten over bufferzones rondom intensieve teelten om natuuren omwonenden te beschermen, ook bufferzones rondom biologische teelten mee te nemen.[5]
Caring Farmers roept (bio)boeren die eenzelfde ervaring hebben gehad zich te melden via info@caringfarmers.nl.
[1] https://sitem.herts.ac.uk/aeru/ppdb/en/Reports/1546.htm
[2] https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/start/screen/mrls/details?lg_code=EN&pest_res_id_list=359
[3] https://www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/gifspuit-voor-aardappelen-en-uien-vervuilt-natuur-in-de-peel~baa41352/
[4] https://www.eiwittrends.nl/wiersma-wil-toekomstvisie-bean-deal-voor-eiwitrijke-gewassen/
[5] Zie ook: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-laat-gevolgen-bestrijdingsmiddelen-niet-voor-rekening-van-de-bioboer-zijn~bbb6f80b/
