Nieuw project rondom Kalf bij Koe dankzij Barth Misset Fonds.

Burgerboederderij de Patrijs is niet zomaar een boerderij. Twee en een half jaar geleden hebben een aantal boeren, samen met 500 burgers in het Gelderse Laren een gangbare melkveehouderij overgenomen en zitten midden in de transformatie naar een gemengd, natuurinclusief en agro-ecologisch bedrijf, dat producten levert aan mensen in de directe omgeving.  

Door een bijdrage van het Barth Misset Fonds kan de Patrijs een start maken met de transitie naar het houden van kalf bij pleegmoeder. Hier hebben ze nog geen ervaring mee, en vinden ze een spannende stap die ze graag goed willen doen. Bovendien hopen ze al doende veel te leren, en die kennis gelijk te delen met andere boeren die ook deze stap overwegen.

Kalveren bij de pleegmoeder houden, is voor boeren financieel een veel minder grote stap dan kalveren bij de moeder houden. Zeker voor kalf is het een grote stap vooruit in dierenwelzijn; en waarschijnlijk ook voor de pleegmoeder. Maar niet voor de moederkoe. Er zijn enkele boeren die kalveren bij de pleegmoeder houden, maar ieder doet dat op de eigen manier, en er is nog weinig onderzoek naar gedaan.

Dit najaar krijgt de eerste pleegmoeder bij de Patrijs een paar kalveren. Prangende vragen die leven, en waar de Patrijs bij boeren en wetenschappers antwoorden voor wil halen: hoe kies je een pleegmoeder, hoe maak je deze verhuizing van moeder naar pleegmoeder zo soepel mogelijk, hoeveel kalveren kunnen er bij een pleegmoeder, hoe weet je of de kalveren voldoende drinken, wanneer ga je spenen en hoe doe je dat. Gaat dit wel goed bij het hoogproductieve Holstein ras? Zo nee, welke rassen gaan we dan inkruisen in de kudde?

En dat zijn nog maar de vragen over het koeienwelzijn. Dan zijn er nog vragen over de consument en de communicatie: vind de consument een kalf bij de pleegmoeder wel diervriendelijk genoeg? Hoewel het overduidelijk beter voor het kalf is om veel ruimte te hebben, zelf de momenten van drinken te kunnen bepalen en interactie met een pleegmoeder te hebben, worden moeder en kalf nog steeds gescheiden. Vooral de moederkoe komt er bekaaid vanaf in dit systeem.  

Om al deze vragen goed te beantwoorden, wordt er een Kalf-bij-Pleegkoe praktijkleernetwerk opgezet. De Patrijs zoekt hierbij de samenwerking met Hogeschool Van Hall Larenstein (Velp). Op dit moment is een studentengroep bezig met een risico-analyse voor het pleegmoedersysteem, waarbij ze gebruik maken van de ervaringen van diverse partners zoals andere burgerboederijen (Burgerboerderij Oosterwold, Boerderij Veld en Beek, Burgerboerderij Boterhuys) en met het lopende project Kalfjesbijdekoe.nl van Caring Farmers.

Hier wordt de link gezocht met andere kalf-bij-koe boeren, onderzoekers, dierenwelzijnsorganisaties en andere experts op gebied van kalf-bij-koe. De Patrijs is tevens Demonstratiebedrijf en zal ook op die manier kennis delen met agrariërs en burgers.

De grote vraag is uiteindelijk: is kalf bij de pleegmoeder een goede tussenstap op weg naar KalfbijKoe?

Boeren die serieus overwegen om te starten met Kalf bij (pleeg)Koe, kunnen contact opnemen met info@caringfarmers.nl.

Kruidenrijk grasland maaien met de messenbalk: dat is beter voor gras, bodem en insecten.

Naast de verduurzaming van de zuivel, is er ook veel plantaardige productie. Zo telen ze onder andere lupine, tarwe, kikkererwten, soja, gerst, om te verwerken tot burgers, brood, falafel, tempeh, bier en meer lekkers. Alles wat niet eetbaar is voor ons mensen, gebruiken we voor de dieren. In 2025 starten ze met een tuinderij waar ze groenten gaan telen voor diverse verslokalen in de regio Achterhoek.

De koeien eten inmiddels kruidenrijk gras en er zijn bomen bijgeplant. De grootste inkomensbron van de boerderij is de zuivel: de Patrijs maakt haar eigen kaas en zuivel en hiervoor zijn speciale kaasabonnementen af te sluiten, die je ook online kunt bestellen. Hoe meer kaasabonnementen, hoe vaster het inkomen en hoe sneller de verduurzaming van het bedrijf!

Wil je dit leuke avontuur volgen en de Patrijs helpen, dan kun je je inschrijven voor de nieuwsbrief van de Patrijs of nog beter: een kaasabonnement nemen.