Vanwege de vogelgriep vindt de bijeenkomst online plaats. Toch weet Wytze de aanwezigen met persoonlijke verhalen en een brok aan ervaring veel bij te brengen over kipcaravans. Van de eisen van een mobiele kippenhok tot kruidenrijk grasland als onderdeel van het kippenvoer tot een simpele truc om bloedluis te bestrijden.  

Wytze begon zijn landbouwloopbaan met koeien maar houd zich inmiddels al 20 jaar bezig met het fokken van kippen. Dit begon vanuit de gedachte die heerste bij het Louis Bolk instituut, waar hij promoveerde, dat er een robuuste kip moest komen voor de biodynamische landbouw. Toen hij zich in Amersfoort vestigde in 2012 kreeg hij een mobiel kippenhok, waar hij een deel van zijn kippen sindsdien in heeft gehouden.

Het begin van het mobiele kippenhok

Mijn vader vond dat kippen binnen horen. Als kind lieten wij thuis dan stiekem de kippen los, dan deden we net alsof we het hok per ongeluk open hadden gelaten. De kippen konden dan lekker rondscharrelen en in het zand baden. Toen hier in Soest op de fokkerij begon het zo dat de kippen steeds verder de wei opliepen. Maar, elke kip heeft beschutting nodig want het is een bosdier. Als je de kippen echt in de wei houdt is dat leuk met mooi weer op een rustige zomerse avond. We hebben alleen ook vaak genoeg regenachtig weer. Daar bracht de gekregen kipcaravan soelaas.

De eisen aan het hok

Het is belangrijk dat kippen op een windvrije plek zitten en dat moet je de kippen ook s’nachts kunnen aanbieden. Een kip houdt gewoon niet van wind en tocht, dat vraagt om een goed afgesloten hok. Los van de tocht is het ook belangrijk dat het hok automatisch dicht gaat en goed sluit. Dit met het oog op de vossen en marters die nog wel eens wat willen eten. Met een automatisch sluitend hok moet men overigens alles nog steeds zelf goed in de gaten hebben. Want, zo verteld Wytze, gebeurt het natuurlijk net op de dag dat het hok niet goed dicht zit dat de vos langskomt en dan zijn al je kippen dood. Het gaat echt om de balans tussen hoe leuk het voor de kip is en het professioneel houden. Twijfel je of het hok wel voldoet aan de eisen? “Ga er zelf eens in liggen” tipt Wytze, is het een beschutte fijne plek, dan vindt de kip dat ook.

Waar kan je verder nog tegen aan lopen?

Het is belangrijk om goed naar de dieren te kijken. Wat maken die dieren mee? Wat doet die kip, en waarom doet die dat? Als die kippen niet meer op die stok willen; dan weet je er is iets niet goed. Een uitbraak van bloedluis kan erg vervelend zijn. Er zijn allemaal middeltjes tegen te koop. Het probleem is dat je die middelen moet blijven kopen, en dat maakt het duur. Maar, tipt Wytze het ouderwetse middel witkalk werkt prima. Het is een kwestie van de stokken en de legnesten insmeren met de witkalk dan kunnen die bloedluizen niet migreren. Een fijne bijkomstigheid is dat het hok heel licht wordt vanbinnen. Daar houden de kippen van!

De kippen hebben namelijk genoeg licht nodig om eieren te leggen. Zonder automatische verlichting stopt de kip praktisch met leggen in de winter. Als het te lang licht is in het hok dan raakt de kip ook van de leg. Daar moet je dus een goed ritme in vinden.

Hoeveel tijd ben je kwijt aan een kipcaravan?

Ook kippen hebben aandacht nodig. Soms heel weinig en soms ben je er gewoon echt even druk mee. Je zou kunnen zeggen, een halfuur per dag het hele jaar rond. Maar het kan ook zo een uur per dag zijn. Het is ook erg afhankelijk van de tijd die je erin wil steken en de professionaliteit van het hok. Simpel gezegd: zolang de kippen goed gaan heb je er eigenlijk niet zo veel werk aan. Maar toch moet dat hok schoon, de kippen moeten weg na een aantal jaar en daar zit het meeste werk in.

Wat voor soort kip past er in een mobiel kippenhok?

Wytze fokt zelf een robuuste kipsoort, geschikt voor biodynamische landbouw. Deze Vredelingerkip is een dubbeldoelkip. De kippen zijn zwaarder en zowel de eieren als het vlees zijn goed te verwaarden, ook de haantjes worden gewoon gehouden. Wytze vertelt dat ze opfok van de hennetjes daar zelfs mee te bekostigen is. De dubbeldoelkip is beslist geen ‘turbo-kip’ en legt zo een 250 eieren per kip per jaar, in plaats van de meer gangbare 330 eieren. Wytze zijn doel is uiteindelijk dat de mensen de kuikens zelf opfokken.

Kippenvoer

Wat voer je de kip nou? Wytze heeft ‘salade buffet’ van Pure Graze gezaaid, 20% van het voer komt daaruit. De kip houdt vooral van de verse blaadjes, de nieuwe puntjes. Verder is het afhankelijk van de kip zijn eiwitbehoefte, de Vredelingerkip van Wytze heeft na zijn groeifase minder eiwit nodig dan een gemiddelde kip. Verder heeft een kip vezels nodig, dus voert Wytze graan bij naast regulier kippenvoer (legmeel). Het graan wat hij bij voer bestaat uit haver, gerst en wat rogge maar geen tarwe. Dat graan eten ze het liefst, dus dat wordt pas in de middag gegeven.

Regelgeving

Wytze zijn kippenhokken worden door de gemeente gezien als bouwwerk. Ze mogen dus niet door de polder rijden, net zoals dat er geen bomen geplant mogen worden. Dus dat is iets om rekening mee te houden, hebben de buren het ook al? Wat vindt de buurt ervan?  Wytze geeft verder aan dat hij verwacht dat er regels aan gaan komen. De kans op bijvoorbeeld salmonella in deze systemen is heel klein maar richting de sector zal het uiteindelijk toch uitdraaien op twee keer per jaar testen. Ook zijn er inentingen verplicht voor de kippen. Omdat de inentingen vaak per potjes van 1000 kippen worden verkocht, minder dan wat de gemiddelde kipcaravanhouder heeft, kan dat prijzig zijn. Ook moet dit door een dierenarts gedaan worden.

Vogelgriep

Met de vogelgriep moeten de kippen eigenlijk binnenblijven, met uitzondering als je onder de 250 kippen zit. Met een groot hok, zoals van wijkamp, kan dat nog wel.  Maar als je een klein hok hebt waar de kippen alleen kunnen schuilen, dan is dat lastiger.  Toch geeft Wytze aan dat het oppassen blijft. Een optie is bijvoorbeeld om de hele kipcaravan in een schuur te zetten of een lichte kas te realiseren.