OPINIE Trouw 14 feb 2024
Onzekerheid vreet aan je, en onzekerheid in combinatie met je niet gewaardeerd voelen nog meer. We snappen daarom de wanhoop die veel boeren voelen. Sterker nog, die ervaren we zelf ook. Natuurlijk zijn er vaker hele beroepsgroepen failliet gegaan, omdat tijden nou eenmaal veranderen. De producenten van filmrolletjes zullen ook wanhoop hebben gevoeld, toen fotograferen in rap tempo digitaal werd. Maar toch is dit heel anders. Het gaat hier om veel meer dan het bedrijf. Het gaat om huis, verbondenheid aan de grond en of de kinderen het bedrijf nog kunnen overnemen. En het gaat om een gevoel van onrechtvaardigheid omdat beleid steeds weer iets anders vraagt van boeren.

LTO over GreenDeal
LTO schreef in deze krant: de GreenDeal was te snel en bovendien was het wel green maar geen deal. LTO wijst ook naar de ministeries die met een langetermijnvisie moeten komen. Helemaal mee eens, LTO. Maar als die visie er eenmaal komt, zal die groen zijn. En misschien wel veel groener dan de GreenDeal. Verduurzaming voor de gehele landbouw is onontkoombaar. Gezondheid van burgers, boeren en de planeet zal voorop staan, want de kosten voor de samenleving, zoals in de zorg, rijzen de pan uit. En dat komt voor een belangrijk deel door het huidige voedselsysteem dat té veel gericht is op productie en efficiëntie en té weinig op gezondheid en (dieren)welzijn. Er zullen harde keuzen gemaakt moeten worden voor sommige boeren, zodat het gros van de boeren door kan met meer bestaanszekerheid.

Als die visie er eenmaal is, gaan jullie die dan ondersteunen?

Een plan met perspectief
Ondertussen ligt er al een groene visie en een plan dat perspectief biedt. Een plan waar vier boerenorganisaties en 500 maatschappelijke organisaties achter staan. Het Groenboerenplan waarbij élke consument kan kiezen voor duurzaam geteeld en gezond voedsel en de producerende boeren een fatsoenlijk inkomen verdienen. Om meer groenboerenland te ontwikkelen dat goed is voor klimaat, biodiversiteit en schoonwater, is een gelijk speelveld nodig. De Algemene Rekenkamer stelde dat het ‘Actieplan Groei van biologische productie en consumptie’ van het demissionaire kabinet veruit onvoldoende is. Om dit te keren vragen Groenboeren om tijdelijke ‘voorlopers-maatregelen’ die nodig zijn om een gelijk speelveld te creëren.

Zo vragen wij bijvoorbeeld 0% BTW op biologisch voedsel om dit voedsel betaalbaar voor iedereen te krijgen; erkenning bij de vergunningverlening dat biologische (en andere extensieve boeren) lagere stikstofemissies hebben; dat groenblauwe diensten beloond worden; onderzoeksbudgetten voor ‘groene landbouw’ en een intensieve samenwerking met het ministerie van gezondheid en zorg voor een versnelde transitie naar gezond voedsel van een gezonde bodem.

Er is zeker meer nodig, want hier ligt een opgave voor de gehele maatschappij. Samen hebben we het probleem gecreëerd en samen moeten we het oplossen. Dat vraagt verdieping. Daarom stellen wij voor dat een ‘Commissie Gelijk Speelveld groen/biologisch voedsel’ het kabinet hierover adviseert.
De tien aanbevelingen van het Groenboerenplan uit juli 2022 kunnen hierbij inspireren, samen met de aanbevelingen van onze samenwerkingspartners. Mooie plannen waar wij inspiratie uit halen zijn bijvoorbeeld het voorstel voor eerlijke prijzen van de Transitiecoalitie Voedsel, het plan van Caring Farmers om met koplopers een versnelling in te zetten richting een dierwaardige veehouderij en het Actieplan Biologische Landbouw van de Rijksoverheid. Er liggen al voldoende concrete wegwijzers naar een gezonde voedselvoorziening vanuit een gezonde grondgebonden en dierwaardige landbouw. In deze visie is ruimte voor méér boeren (niet minder!) die een boterham verdienen met eerlijke prijzen.

Doet u mee, LTO?
• Bert van Ruitenbeek, Stichting Demeter
• Geert van der Veer, Herenboeren Nederland
• Ruud Zanders, Caring Farmers
• Willem Lageweg, Transitiecoalitie Voedsel

Tips en opmerkingen: mail naar info@caringfarmers.nl