Het thema gezonde voeding ontbreekt in klimaat- en zorgbeleid en dat is onbegrijpelijk, zeggen artsen en boeren van de Caring Movement.
In Nederland praat men eindeloos over stikstof, CO₂, migratie, woningbouw en zorgkosten. Maar over wat er dagelijks op ons bord ligt, blijft het opvallend stil. Terwijl juist voeding aan de basis staat van al die crises. Ons voedselsysteem zorgt voor hoge zorgkosten, is oorzaak van de stikstofcrisis waardoor de bouw stilligt en draagt bij aan klimaatverandering en dát leidt weer tot meer vluchtelingen. Wat als we het voedsel dat we produceren en eten eindelijk de hoofdrol gaven in ons klimaat- én zorgbeleid?
De cijfers liegen er niet om: meer dan de helft van de Nederlanders heeft overgewicht, één op de drie sterfgevallen is gerelateerd aan leefstijlziekten, en de voedselproductie veroorzaakt bijna een derde van onze nationale uitstoot. Nederlanders eten te vet, te zout, te veel suiker en eiwit. En onze groente consumptie behoort tot de laagste van Europa. Ons eten maakt ons ziek, en onze planeet ook.
Toch blijft voeding de vergeten sleutel. In de zorg wordt nauwelijks aandacht besteed aan leefstijl, terwijl zorgprofessionals dagelijks de gevolgen zien van verkeerde voeding. In het landbouwbeleid draait alles om stikstof, technische innovaties en hoge productie, niet om gezondheid van mens, dier en bodem. En in de media klinkt voeding hooguit door in lifestyle titels of food influencers. Zo blijven gezondheid, landbouw en klimaat gescheiden werelden, terwijl ze onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Dat is niet alleen kortzichtig, het is duur. We geven ieder jaar meer uit aan zorg. Inmiddels al ruim €115 miljard, waarvan naar schatting minstens zes miljard direct samenhangt met ongezonde voeding. Die rekening stijgt elk jaar.
Het kan anders. In Denemarken bijvoorbeeld werkt de overheid aan een nationaal voedselplan, waarin gezondheid, duurzaamheid en landbouw één geheel vormen. Boeren krijgen steun om te verduurzamen, scholen en ziekenhuizen serveren meer biologisch en plantaardig eten, en burgers worden geholpen om gezonder te kiezen. In de meeste landen om ons heen zorgen overheden er voor dat kinderen op school warme maaltijden krijgen met veel groenten. Dat is geen idealisme, dat is een slimme investering en toekomstbestendig beleid.
Daarom roepen wij, artsen, boeren, diëtisten, dierenartsen en chefs van de Caring Movement, op tot één nationaal voedselplan, waarin gezonde voeding centraal staat in zowel zorg-, natuur- als klimaatbeleid. We hebben niet meer kennis nodig, maar moed. Moed om de gezondheid van mensen en planeet belangrijker te maken dan de korte termijn van winst en productie. De toekomst ligt letterlijk op tafel.
Als voeding wél de hoofdrol kreeg? Dan zouden we niet alleen gezonder oud worden, maar ook eerlijker eten, met minder dierenleed, minder uitstoot en meer natuur. Het zou de zorg ontlasten, boeren perspectief geven en kinderen een toekomst.
Ruud Zanders, Patrick Deckers, Nicole de Schwarz, Pepijn Schmeink en Lovisa Hilwig namens de Caring Movement. Nieuwsgierig?
