De oplossing voor melkveehouderijen rondom natuurgebieden is: extensiveren, natuurinclusief en regeneratief worden. Drie boeren werkten een plan uit, presenteerde dit bij Renze op tv en stuurden onderstaande brief naar LNV. Lees meer over de Natuurbuurderij:
Geachte xxxx
Nogmaals hartelijk dank voor uw komst samen met uw team op ons bedrijf. Met veel genoegen heb wij jullie kunnen laten zien, hoe boeren ook kan, boeren binnen de grenzen van de natuur. De boer die alleen nutriënten uit eigen gebied gebruikt en zijn vee maximaal buiten heeft lopen, binnen een mooi karakteristiek landschap dat door de boer wordt onderhouden. Op een Natuurbuurderij is een symbiose tussen voedselproductie en natuur. Dit concept is bij uitstek een oplossing rond N2000 gebieden. Waar nu gesproken wordt over het uitkopen van boeren, is het verstandiger boeren perspectief te bieden. Een Natuurbuurderij is een netto opnemer van stikstof en creëert daarmee ook ruimte voor de gangbare sector.
De variant die wij voorstaan voor (melk)veehouders welke willen omschakelen naar een Natuurbuurderij systeem is uiterst eenvoudig, staat ook wel te boek als “Boeren voor Natuur”. Dit is opgenomen in de Europese Catalogus Groen Blauwe Diensten en is derhalve zonder enige vorm van Onterechte Staatssteun toe te passen.
De kern van het plan luidt dat de (melk)veehouder in kwestie zodanig gaat extensiveren dat hij op een zero-input manier verder kan boeren, dus geen (kunst)mest, chemie, ruwvoer of krachtvoer van buiten het bedrijf aanvoert. Het bedrijf krijgt zo de eigenschap dat het geen stikstof meer uitstoot, maar juist stikstof opneemt doordat de aanvoer van stikstof in de vorm van meststoffen en krachtvoer volledig vervalt, het bedrijf voert melk en/of vlees af en daarmee stikstof. Aanvoer van mineralen mag alleen plaatsvinden vanuit de aangrenzende natuurterreinen in eigendom bij de terrein beherende organisaties (TBO’S).
Wat moet er gebeuren om deze transitie positief in de goede richting te krijgen:
De grond van de Natuurbuurderij krijgt een dubbelbestemming , agrarisch en natuur, te noemen dubbeldoelgrond. Het is belangrijk om te weten, dat bij RVO.nl normaliter alle nutriëntenstromen in beeld zijn: voer, (kunst)meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Een Natuurbuurderij voert niks aan een komt dan ook niet voor in deze registratiesysteem en is daardoor dus ook makkelijk te controleren en te borgen. Om het mogelijk te maken een bedrijf om te laten schakelen krijgt de boer en/of zijn verpachter 50% van de huidige marktprijs voor de grond. Deze transactie geschiedt onder de landbouwvrijstelling en er wordt een kettingbeding opgenomen, waarin staat beschreven dat als de boer de afgesproken regels overtreedt het volledige bedrag incl. rente terug moet worden betaald aan de staat. Relevant om toe te voegen is dat wanneer we op termijn is staat blijken om menselijke excretie op veilige en verantwoorde wijze in te zetten in de landbouw (om zo de nutriëntenkringloop volledig sluitend te maken), dat deze bedrijven voorrang krijgen om dit toe te passen. Hierbij is een goede berekening op basis van afvoer van landbouw producten (verlies aan nutriënten) van belang.
Een regeneratief bedrijf zoals een Natuurbuurderij, heeft een natuurlijk balans tussen dieraantallen en beschikbare gronden. Het beteugelt zichzelf, er kan namelijk geen dier meer gehouden worden, dan er aan voedsel (gras, granen etc. ) binnen het systeem geproduceerd wordt voor deze dieren. Daardoor staat beteugelende regelgeving, zoals fosfaatrechten, in de weg. Enerzijds door een onbalans tussen de in eigendom zijnde rechten en beschikbaar areaal, anderzijds doordat dieren in een Natuurbuurderij systeem een lagere productie hebben: dit resulteert per definitie in een bestraffende in plaats van stimulerende werking. Wetende dat deze bedrijven een eigen beteugeling hebben en het ook goed te controleren en te borgen is via RVO, is het voorstel om deze rechten door de Staat te laten opkopen en te borgen dat deze rechten niet terug de markt ingebracht worden (extra reductie).
Grote voordelen van deze maatregel zijn:
- Eenvoudig uit te voeren;
- Zichzelf regulerend bedrijfssysteem (eenvoudig te controleren en te borgen via RVO);
- De boer kan boer blijven op eigen bedrijf, en daarmee blijft het gebied beheerd en leefbaar.
- Voedselproductie blijft geborgd;
- Door herwaardering en opkopen van rechten neemt de kostprijs voor de boer af. Dat resulteert direct in een goed verdienmodel;
- Wanneer er veel meer Natuurbuurderijen komen is er ook voldoende productie om de grote supermarktketens te bedienen met een continue stroom aan voedzame, duurzame producten;
- Agrarische natuur herstelt zich;
- Stikstofdepositie van deze bedrijven is vervallen;
- Stel dat een kwart van de melkveehouders deze omschakeling wil maken, dan is daarmee ongeveer 10 mld. gemoeid, en het geeft een absoluut zekere stikstof-, methaan-, CO2-, chemieresidu- en nitraatreductie.
- De stikstofdoelen worden zeker gehaald (bij voldoende deelname)
- Met dit systeem is in feite het Nederland Agrarisch Natuurbeheer geborgd. Niet slechts voor enkele jaren en bij gangbare bedrijven, maar voor de toekomst gegarandeerd vastgelegd want eenmaal omgeschakeld is terugkeren naar het oude bedrijfssysteem zeer onwaarschijnlijk.
Ondergetekenden vertegenwoordigen een behoorlijke groep boeren die allen overtuigd zijn van de noodzaak van een systeemverandering. Onder invloed van boerenprotesten wordt de overheid gedwongen tot snel en effectief handelen, wat volgens ons inhoudt dat we constructief het doel voor ogen moeten houden, nl dat bodem, natuur, biodiversiteit, boeren en consumenten er beter uit komen.
We zijn dan ook gaarne bereid dit plan tot in detail bij het departement LNV of bij Dhr. Remkes onder de aandacht te brengen.
In afwachting van je reactie tekenen we met beste groet;
- John Arink www.ekoboerderijarink.nl
- Maurits Tepper www.eytemaheert.nl
- Jaring Brunia www.boerbrunia.nl
Lees voor meer informatie ook dit onderzoeksrapport over Natuurbuurderijen dat werd uitgevoerd voor Boerderij Eytemaheert door onderzoeksbureay Lysias.
