In het Friese Aldwâld heeft Doetie Trinks haar geitenhouderij gevestigd. Als kleinschalige geitenhouder werkt ze met 75 Toggenburgergeiten op een zo natuurlijk mogelijke manier met ‘de bodem als basis’. De geiten genieten van veel vrijheid, bokjes en geitenlammetjes drinken bij hun moeders.
Toggenburger geiten
Doetie’s liefde voor deze geiten ontstond al toen ze 6 was. Ze heeft dan 2 jonge geitjes en een duidelijk beeld over hoe je met deze dieren omgaat. Ze groeit op als boerendochter in een familie waarin de opvolger toch vaak een zoon is. Zij kiest voor een studie tot klinisch-chemisch analist en werkt o.a. in Londen mee aan onderzoek naar kanker. Tijdens een fietstocht in het drukke en vieze Londen ervaart ze ‘het gemis van de bodem’ en ze gaat vervolgens op zoek naar een mogelijkheid om met haar geliefde geiten te werken.
In 2010 komt de mogelijkheid van een boerderij in Jubbega. Ze begint met 6 Toggenburger geitenlammetjes vanwege hun zachte karakter, ook al geven ze wat minder melk. Doetie: “Door kleinschalig te beginnen leer je alle facetten goed kennen en dat heeft veel voordelen”. Ze doet ervaring op in een kaasmakerij en zet haar kennis van microbiologie volop in. Inmiddels heeft ze zoveel ervaring op het gebied van microflora rondom boerderij, bodem, melk en kaas dat ze een eigen – goedgekeurde – hygiënecode heeft geschreven. Deze kennis deelt ze graag met anderen.
Een stem voor bodem en dier
Kenmerkend voor Doetie’s aanpak is dat ze dicht bij de natuur blijft. Ze wil de stem van de natuur zijn en heeft daarbij veel aandacht voor alles wat er in de bodem gebeurt. De bodem wordt zoveel mogelijk met rust gelaten, dus ook niet geploegd. Ook met de melk wordt zo weinig mogelijk gedaan. “Melk wil kaas worden” en dat betekent dat je melk niet eerst moet koelen of bewerken maar direct moet toepassen om kaas te maken. De rauwe melk, gecombineerd met de natuurlijke huidflora uit de speen, zorgt voor een passende melkcultuur. De stremsel komt uit de maag van jonge geitjes, ook dit levert een natuurlijk proces.
De verkoop van de kaasjes komt snel op gang en daarmee kan de kudde groeien tot ongeveer 75 geiten. Haar kazen met mooie namen als Grutte Wite, Tûntsje of Read Blierke, vinden hun weg door heel Nederland en worden ook door sterrenrestaurants gewaardeerd. Doetie: “Ik ben gericht op kwaliteit en dat proef je.”
Regelgeving en kleinschaligheid
Niet alles loopt even soepel. Als opeens blijkt dat de pacht van de grond in Jubbega niet voortgezet kan worden, moet Doetie hals over kop op zoek naar een andere plek. Door de geitenstop in verschillende gemeentes is dit een lastig traject.
Wet- en regelgeving en vergunningen zijn nog niet echt afgestemd op haar kleinschalige en natuurlijke manier van werken met de geiten. Dat haar kleine geiten, die maar eenmaal per dag gemolken worden, en haar extensieve bedrijfsvoering zorgen voor minder uitstoot, minder overlast, minder stank, minder kans op q-koorts etc. maakt voor de regelgeving niet uit.
Als kleinschalige houder met kleine laagproducerende geiten, moet zij evenveel stikstofrechten betalen als voor een hoogproducerende geit en aan evenveel regels voldoen inclusief de bijbehorende administratieve lasten en kosten.
Ook een nieuwe locatie vinden is moeilijk. Maar met veel doorzettingsvermogen, en hulp van anderen, lukt het haar om in de gemeente Noardeast-Fryslan, in Aldwâld, haar bedrijf voort te zetten. Op ongeveer 10 hectare grond hebben haar geiten nu veel meer ruimte en zijn ze tevreden.
Het is wel even weer een zoektocht hoe de grond, waar eerst maïs en aardappelen groeiden, verbeterd kan worden zodat de bloemen en kruiden er volop kunnen groeien. De potstalmest vanuit Jubbega helpt daar zeker bij. In de toekomst wil ze graag nog meer bomen en struiken planten zodat de dieren hun natuurlijke gedrag – browsen – kunnen uitvoeren. Het natuurlijke gedrag van de dieren wordt bij Doetie zoveel mogelijk gestimuleerd.
Caring Farmers
Doetie kan zich goed vinden in de idealen van Caring Farmers en zet zich graag samen met andere boeren in voor betere regelgeving voor kleinschalige veehouders. Ze voelde zich door Caring Farmers ook gesteund in haar zoektocht naar een andere boerderij en zou graag haar kennis delen over microflora.
In 2020 is Doetie door de Wageningse Universiteit uitgroepen tot succesvolste nieuwkomer in de landbouw. Het artikel vind je hier.
