Van 75 melkkoeien naar 55, met behoud van het inkomen

Gerard Keurentjes was 20 toen hij de maatschap in ging. Het was toen een bedrijf met 75 melkkoeien, 35 ha grond en met verhuur van aardappelland, tulpen en lelies. In 1999 veranderde zijn denkrichting door een lezing over ‘koolstofdenken’ door de VBBM waar hij direct lid van werd. Hierdoor kreeg hij de natuurlijke kringloop in het vizier. Inmiddels boert hij samen met Tiertsje Pietersma biologisch-dynamisch, met 55 koeien, graaskippen, bijenvolken en experimenteert hij volop met agroforestry.

Antibiotica uit de natuur
Na de lezing in 1999, was een microbioticumkuur in 2001 voor zijn koeien een tweede kruispunt in zijn werkende leven: keer op keer had hij last van uierontsteking, maar door het contact met Henk Koopman die een kruidenkuur voorschreef werd het probleem verholpen. Dat zette aan het denken, en omdat aspirine oorspronkelijk uit de wilg komt, kreeg Gerard steeds meer aandacht voor bomen en natuurlijke geneesmiddelen.

In 2006 richtte Gerard netwerk antibioticavrij op. Maar omdat dat totaal geen erkenning kreeg in de landbouw, stopte dat weer in 2007. Inmiddels is het bedrijf al 18 jaar antibiotica vrij. Maar het frustreert Gerard dat er geen erkenning is voor de boeren die laten zien dat het anders kan, en dat is mede de reden waarom hij aansloot bij Caring Farmers. Hij pleit ervoor om praktijk te laten spreken en spreekt over het belang van snappen wat je doet. Het kan namelijk zo mooi met de natuur. Deze manier van werken heeft opgeleverd dat hij minder koeien is gaan melken met hetzelfde inkomen en in samenwerking met de natuur.

Foto: Ekoland

Met de natuur mee

Mijn visie is de natuurlijke kringloop in balans brengen. Dat is werken met de natuur en het optimaal benutten van de seizoenen. Met balans bedoel ik genoeg koeien hebben om jezelf te kunnen voorzien met ruwvoer. In een droge zomer zie je dan wel dat de productie wat zakt, maar dat accepteer je zolang de balans maar kan blijven. In een ander jaar kun je dan misschien wat meer.

Omslag naar biologisch

In 2009 stopte Gerard met het verhuren van land voor de teelt van aardappelen, tulpen en lelies. Door de wisselteelten moest je elke keer weer opnieuw organische stof opbouwen en het zijn vrij intensieve teelten. We bedachten dat blijvend grasland veel meer meerwaarde heeft dan het land verhuren. Dat bood ook de mogelijkheid om om te schakelen naar biologisch.

Ook dankzij de VBBM veranderde zijn kijk op weiden: meer weiden betekent veel dingen laten, niet veel kuilen en weinig mest uitrijden. In combinatie met een voorjaarsafkalvende veestapel, betekent dat heel natuurlijk werken. Er is een piekmoment met het kalven, een inseminatiemoment wanneer de dieren op hun vruchtbaarst zijn tijdens de hoogste lichtintensiteit (juni, juli), melken tot februari en dan twee maanden rust voor de afkalfperiode. Het is echt een dynamisch systeem. De kalfjes lopen in de wei met moeder of pleegmoeder.

Samenwerking met het waterschap

In de beginjaren na de omschakeling, hadden we ruwvoer tekort omdat de bodem nog moest herstellen. Door samenwerking met de Weerribben krijgen we nu 500, 600 ton maaisel uit het natuurgebied. Dat gooien we in een buitenpod, waar de pinken het bemesten en er nog wat van vreten. Hierdoor krijg je een prachtige meststof voor je land. In het voorjaar zeggen veel boeren tegen het waterschap: ‘pompen’, omdat ze het land op willen, maar ik wil het waterpeil juist omhoog hebben.

Bijen, bomen, kippen

In 2012 kwam er een imker op het bedrijf met 15 bijenvolken. De bijen vinden vooral voedsel in de bomenrijen op het bedrijf. In 2013 werd de singel voerderbomen uitgebreid en schakelde Gerard door naar bio-dynamisch. Doordat de buurboer ook bomen plaatste ontstond er een mooie overgang van van veehouderij – naar agroforestry -naar koeien in het Kuinderbos. 60 graaskippen weiden achter de koeien aan Dat is heel kleinschalig, maar je ziet toch het effect van die dieren en je krijgt de meest natuurlijk vorm van eieren.

De voordelen van de omschakeling:

• Voor de boer: van 75 melkkoeien naar 55, met behoud van het inkomen. Meestal is het meer, meer, meer, maar wij zijn minder koeien gaan melken, met een inkomen en in samenwerking met de natuur. Maar helaas nog geen waardige verwerking van onze melk!
• Voor de biodiversiteit zijn we een voorbeeld van hoe biodiversiteit kan zijn. De meeste boeren snappen nog niet hoe belangrijk een paardenbloem is. In het voorjaar heeft dat blad meer dan duizend VEM. Waar die paardenbloem staat, groeit inderdaad geen gras, maar het is juist de combinatie van beide.
• Voor de bodem: Het verhaal van 6 ha gras dat 32 ton grasbrok oplevert. Een inkomen van 55 melkkoeien.
• Voor milieu en landschap:We hebben een plasdras aangelegd en wat dat aan vogels aantrekt
  is gewoon een lust.

Lees meer over Maatschap Keurentjes-Pietersma:

• Keurentjes groeide van 75 naar 55 melkkoeien.
• Ekoland: Van meer naar minder