Tussen Herwen en de grens met Duitsland, in een weids landschap met veel water, weilanden, bomen en struiken ligt de boerderij van Arjan en Martine Bisschop. Het zijn praktisch idealisten, die stap voor stap hun regeneratieve boerderij opbouwen. Aan de keukentafel, met hun derde kind in de box, vertellen zij hun verhaal:

Martine: “Wij laten zien dat het houden van vee heel goed kan met de natuur, zonder deze schade toe te brengen. Wij gebruiken de natuurlijke bronnen die de aarde ons schenkt op zo’n manier dat het natuurlijke systeem steeds veerkrachtiger en weerbaarder wordt. Onze 40 Lakenvelder koeien, 40 Wagyu runderen, 25 Mangalica varkens en 50 leghennen hebben een goed leven, met veel ruimte en goed voer van eigen bodem. In de zomer laten we 600 graskippen lopen: ook goed voor zowel de bodem als het vlees! Want een goede bodem is het begin van alles: deze geeft goede planten met veel voedingswaarde (nutriënten). Onze dieren groeien op zonder krachtvoer of kunstmatige stimuleringsmiddelen. Al het vlees is daardoor van uitstekende kwaliteit”. 

Arjan: “Ons bedrijfsmodel richt zich aan de ene kant op het versterken van ecologische diversiteit, zoals met een regeneratieve manier van begrazen, waarbij wij dagelijks onze dieren omweiden en de begraasde weilanden rust geven. Dit is belangrijk voor het versterken en herstellen van een gezond ecosysteem. Ook zaaien wij kruiden in het gras in, en hebben wij gevarieerde hagen met noten, bessen, en fruit aangeplant. Wij gebruiken de mest vanuit onze potstal en zijn bezig om een composteringssysteem op te zetten als belangrijke schakel in de circulaire bedrijfsvoering. De kalfjes blijven lang bij hun moeder. Zo willen wij onze dieren houden voor een goede diergezondheid. En dat lukt: zo hebben wij – bijvoorbeeld – ook geen ontwormingsmiddelen nodig. De andere kant van het model is het leveren van een betaalbaar en gevarieerd product. Niet “zomaar” vlees, maar de kwaliteit doet er toe. Wij leveren zowel aan particulieren als aan de horeca, met name de kwaliteitsrestaurants. Mensen herkennen ons als agrarische ondernemers met liefde voor onze dieren, voor de biodiversiteit en voor de natuur. Via onze bestelservice op de site vindt ons vlees haar weg naar onze klanten, en wij zijn alle zaterdagen open voor het afhalen en voor de verkoop. Zo leren de consumenten en wij als producent elkaar nog meer kennen, een mooi aspect van hoe wij willen boeren.”

Martine: “Wij gebruiken alles van onze dieren, want het is ons uitgangspunt dat deze goed verwaard worden. Zo leveren wij nu al hele varkens en runderen aan ongeveer 15 restaurants die dit ontzettend waarderen. Het vlees van onze Waguy runderen is echt van heel goede kwaliteit met een mooie marmering. We kunnen nog meer afzet genereren bij de echte kwaliteitsrestaurants, denken wij. Dat zeggen trouwens ook de chef-koks!

Toekomst

Hoewel wij jonge pioniers zijn, hebben we toch al een stevig bedrijf neergezet. En we willen verder. We denken eraan om de aanplant van de hagen nog verder uit te breiden en mensen de kans te bieden om zelf de bessen, vruchten en noten te komen plukken, met een eenvoudig abonnementensysteem.”

Arjan: “Als regeneratieve boeren willen wij ook meedoen met de ontwikkeling van duurzame bedrijfsvoering in de korte keten met zo direct mogelijke contacten tussen boer en consument. We overwegen om het hiervoor ontwikkelde (internationale) PGS-systeem te gaan gebruiken. Aan de ene kant is het soms lastig om met criteria te “bewijzen” dat je op een ecologisch verantwoorde, natuurlijke en duurzame manier bezig bent, – maar het is ook belangrijk om te laten zien dat je aan kwaliteit-standaards voldoet. Ik neem deel aan intervisiegroepen met collega-boeren die allemaal in dezelfde richting hun bedrijf ontwikkelen: circulair, regeneratief, met oog voor dierenwelzijn en diversiteit.

Caring Farmers

Wij zijn ook Climate Farmers want het is overduidelijk dat een weerbare bodem en veel biodiversiteit een positieve bijdrage leveren aan het verminderen van het klimaatprobleem.

Martine: “Wij werken met hart en ziel in het nu maar ook voor de toekomst van de natuur en van onze kinderen. Het gaat om het versterken en gebruiken van natuurlijke bronnen. Actief, ondernemend. Ja, wij voelen ons echte Caring Farmers!”