In het Achterhoekse de Heurne runnen vader Gert en zoon Edwin Smits een groentekwekerij. De groente wordt door henzelf bewerkt en op verschillende manieren verkocht waaronder in hun vernieuwde Landwinkel. Stapsgewijs vernieuwen ze hun assortiment en hun manier van werken en dragen daarmee bewust bij aan de voedseltransitie. Hun nieuwste producten, de oliepompoenpitten en vuurbonen, zijn hier voorbeelden van.
Vader Gert begon op 14-jarige leeftijd al zijn eigen kwekerij. Als zoon van een veeboer kreeg hij een stukje grond en teelde daarop zijn eerste groente. Op zaterdagmiddag fietste hij naar Dinxperlo om daar de oogst te verkopen. De boerderij wordt dus langzamerhand een kwekerij en de oogst wordt eerst via de veiling (toen nog in Zevenaar) verkocht. Daarna maakt hij een overstap gemaakt naar het grootschalig verbouwen en verpakken van prei voor een grote supermarktketen. Maar als de prei niet meer verpakt hoeft te worden, en de marge daardoor steeds kleiner wordt, stopt hij ermee. “Je moet er nog wel iets aan kunnen verdienen, toch?”
Ondertussen wordt er aan huis wel andere groente en fruit verkocht zoals aardbeien en asperges. Dit is succesvol en in 2022 is de Landwinkel opnieuw verbouwd. Ze verkopen er nu een groot scala aan (zoveel mogelijk) lokale producten aan particulieren maar ook aan horeca en andere bedrijven. “Dat past goed bij de Achterhoekers,” vertelt Gert. “Zij kiezen eerder voor lokaal dan voor biologisch.” Toch werkt de familie Smits wel steeds meer op de biologische manier. Zoon Edwin, afgestudeerd aan de HAS, is hier de drijvende kracht. De grond is al voor een deel SKAL-gecertificeerd.
Ondernemend als ze zijn zoeken Gert en Edwin naar uitbreiding van het assortiment. Oliepompoenen en vuurbonen zijn hier goede voorbeelden van. Ze verbouwen nu ongeveer een jaar vuurbonen. Deze eiwitrijke bonen, die goed passen in een vegetarisch menu, groeien rondom een maïsstengel. Ze zijn daardoor minder arbeidsintensief. “In Oostenrijk, waar we onze inspiratie hiervoor vonden, zijn vuurbonen een delicatesse,” vertelt Gert. Ook het idee voor het verbouwen van oliepompoenen komt uit Oostenrijk. Uit het marktonderzoek van Edwin, toen nog student op de HAS, komt een positief beeld naar voren en inmiddels zijn al 50 hectare bestemd voor de oliepompoenen. De pompoenpitten worden deels gedroogd en geroosterd en er wordt olie uit gewonnen. Het vruchtvlees van de oliepompoen blijft op het land liggen als groenbemester. “Waarom uit China halen als we ze ook hier kunnen telen?” vertelt Gert.
Veel van de gekweekte groente wordt door de medewerkers (15 fte) op het bedrijf gewassen, gesneden en verpakt. “Hierdoor voeg je waarde aan het product toe” vindt Gert. Ze leveren aan supermarkten uit de buurt, de horeca en natuurlijk de eigen Landwinkel. Ze merken dat klanten best bereid zijn om iets meer te betalen voor de kwaliteit. De reclame loopt vooral via mond-op-mond reclame en bv. het slowfoodnetwerk.
Plannen voor de toekomst
Edwin heeft een Nuffield Scholarship gewonnen en gaat zich in 2023 ook in het buitenland verder verdiepen in pitten en zaden. Beiden zijn benieuwd welke kennis hij hier allemaal opdoet en wat dat voor het bedrijf gaat betekenen. “Je moet echt zelf de kennis gaan halen, wil je vooruit komen” zegt Gert. “Ze komen het je niet brengen.”
Waarom Caring Farmers?
Gert vertelt dat hij in zijn netwerk meerdere mensen kent die bij Caring Farmers zijn aangesloten en zo ging hij het ook volgen. Het spreekt hem vooral aan dat je met kleine stapjes, die voor jezelf behapbaar moeten zijn, kunt toewerken naar een transitie. “Bij Caring Farmers hoef je geen stempel of certificaat te halen, maar je kunt zelf een paar doelen stellen en hier naar toewerken.”
